Programu rahisi ya C: kuandika maandishi kwenye screen

Je unataka kuona jinsi programu ya C inavyoandikwa? Katika somo hili tutajifunza machache katika C, kadri tunavyoendelea kujifunza ntaongeza vitu mbali mbali kidogo kidogo, ili na wewe uweze kutafuna uliyojifunza!

1. Kuandika maandishi kwenye screen

Programu ifuatayo itakuonyesha namna ya kuandika maandishi kwenye screen

#include <stdio.h>

/* function main - Hapa ndipo programu inapoanzia kufanya kazi */
int main(void)
{
    printf("Karibu C Programu!\n");
    
    return 0; /* Programu imemalizika bila tatizo */
    
} /* Mwisho wa main */

Output

Karibu C Programu!

1.0. #include <stdio.h>
Hii inaiambia C Preprocessor kuweka yaliyomo katika file la stdio.h kwenye hii programu. File la stdio.h yaani standard input/output header lina maelezo ambayo yanasaidia COMPILER kucompile programu yako kama umetumia function zilizomo humo. Kwa mfano printf ni moja ya function ambazo zipo kwenye stdio.h, kuna zingine nyingi tutaendelea kujifunza. function ni kipande au sehemu ya programu ambayo inafanya kazi fulani. mfano main() ni function na pia printf() ni function. Kama unataka kutumia function ambayo ipo kwenye file lingine ni lazima uinclude hilo file kwenye programu yako. Katika programu yetu tumetumia printf kwa hiyo ni lazima tuinclude file ambalo lina hiyo function. Ni vizuri kuinclude mafile ambayo utatumia functions kabla haujatumia hizo function, kwa hivyo kwa kawaida mafile yote yanayohitajika yanaincludiwa mwanzoni kabisa mwa programu.

1.1. /* function main - Hapa ndipo programu inapoanzia kufanya kazi */
Hii ni comment(MAONI). Tunacomment programu ili kuelezea zaidi sehemu ya programu yetu, hivyo kuzifanya ziwe rahisi kusomeka na sisi au watu wengine. Comment hazifanyi kazi yoyote. Hamna ASSEMBLY CODE yoyote inayotolewa na C COMPILER kutokana na COMMENTS. Zingatia ukiandika comment kwa /* inabidi uifunge kwa */ . Usipoifunga utapata ERROR na programu haitaCOMPILE.

1.2. int main(void)
Hii ni function. Programu za C zinaundwa kwa function moja au zaidi na main ikiwepo mara moja tu. main function ndipo ambapo programu huanzia kufanya kazi yake, hivyo ni lazima kwa programu yoyote. function huwa zinarudisha majibu, kushoto kwa main kuna int, hii inaonyesha kuwa main inarudisha jawabu ambalo ni integer(tarakimu). Kulia kwa main kuna mabano (), katika C mabano yatakujulisha kwamba hii ni function. kati kati ya mabano ndipo input za function zinapoandikwa, void imeandikwa kumaanisha function hii haihitaji input yoyote. Alama “{” inaanzisha body ya function yoyote na alama “}” inafunga body ya function hiyo.

1.3. printf(“Karibu C Programu!\n”);
Hii inaiambia kompyuta iandike kwenye screen maneno yaliyopo kwenye quotation marks(""), ambayo yanaitwa STRING. Huu mstari wote wenye printf na semicolon(;) unaitwa STATEMENT. Statement yoyote katika C ni lazima iishie na semicolon(;). Kwa kawaida printf ikianza kufanya kazi yake itaandika herufi moja moja zilizopo katika input yake, mpaka itakapokutana na \ . Alama ya \ inaiambia printf ifanya kitu flani tofauti na kawaida. Kwa mfano \n inaiambia printf ipeleke cursor kwenye mstari unaofuata (newline). Alama ya \ inaitwa escape character, uwepo wake unaashiria kufanyika kwa kitu tofauti.
Zifuatazo ni alama zingine za ESCAPE CHARACTER
\n - Newline: Inapeleka cursor kwenye mstari unaofuata.
\t - Horizontal Tab: Inapeleka cursor kwenda tab inayofuata. Tab character unaipata ukibonyeza TAB kwenye keyboard yako ya kompyuta.
\a - Alert: inapiga sauti kwenye kompyuta.
\\ - Backslash: Kama unataka alama \ pia iandikwe inabidi uziweke mbili, kwa sababu moja tayari inamaanisha escape character.
\" - Double quotes: Kama unataka kuandika alama " kwenye sentensi.

1.4. return 0; /* Programu imemalizika bila tatizo */
Hii inaiambia function main irudishe jibu la sifuri. main imerudisha sifuri kumaanisha programu imemalizika bila tatizo. function yoyote ikisharudisha jibu ndio unakuwa mwisho wa hiyo function. Tutaelewa zaidi matumizi na umuhimu wa return pindi tutakapojifunza functions. Kwa sasa hakikisha unaiweka mwisho wa main kuepuka errors.

2. Kuandika maandishi kwenye screen: zaidi kuhusu printf

Tumeona namna printf inavyotumika kuandika maandishi kwenye screen, hapa tutajifunza zaidi namna printf inavyofanya kazi yake.
Programu ifuatayo inaonesha jinsi printf inavyofanya kazi

#include <stdio.h>

/* function main - Hapa ndipo programu inapoanzia kufanya kazi */
int main(void)
{
    printf("Karibu ");
    printf("C Programu!\n");
    
    return 0; /* Programu imemalizika bila tatizo */
    
} /* Mwisho wa main */

Output

Karibu C Programu!

Kama unavyoona pamoja tumetumia printf mbili maneno yaliyoandikwa kwenye screen ni yale yale kama ya printf moja kwenye mfano wa kwanza. Inabidi tufahamu kwamba printf ikianza kuandika hairuki nafasi wala kuhama mstari mpaka tuiambie kwa kutumia \n . Kwa hiyo printf ya kwanza ilipomaliza kuandika "Karibu ", printf ya pili iliendelea pale pale ya kwanza ilipoishia hivyo kuandika “C Programu!”. Tukiziunganisha kwa pamoja tunapata “Karibu C Programu!”. Tazama vizuri nafasi(space) kwenye neno "Karibu " kwenye printf ya kwanza.

3. Kuandika maandishi kwenye screen: escape character

Programu ifuatayo inaonesha athari ya escape character kwenye printf

#include <stdio.h>

/* function main - Hapa ndipo programu inapoanzia kufanya kazi */
int main(void)
{
    printf("Karibu\nC\nProgramu!\n");
    
    return 0; /* Programu imemalizika bila tatizo */
    
} /* Mwisho wa main */

Output

Karibu
C 
Programu!

Kwenye mfano huu pamoja tumetumia printf moja tunaona ya kwamba printf imeandika maneno katika mistari mitatu na si mstari mmoja. Ni muhimu kuelewa printf haihami mstari mpaka tunapoiambia kwa kutumia \n. Hapa kilichotokea ni kwamba printf iliandika “Karibu” kisha ikaona kuna \n ambayo inaiambia iende mstari unaofuata, baada ya hapo ikaandika “C”, kisha ikakutana tena na \n, hivyo ikahamia mstari mwingine, ilipoendelea ikaandika “Programu!”, kisha ikakutana na \n, ikahamia mstari unaofuata.